تاجران برای واردات و صادرات کالا از گمرک به ارائه اظهارنامه گمرکی نیاز دارند تا از این طریق بتوانند کالای خود را از گمرک ترخیص کنند. از آنجایی که داشتن این اظهارنامه ضروری است، بهتر است صاحبان کالا یا نمایندگانشان اطلاع داشته باشند که اظهارنامه گمرکی چیست و برای ثبت آن چه مراحلی لازم است.
اظهارنامه گمرکی چیست؟
یک اصل در تمامی کشورها برای واردات و صادرات کالا این است که پس از ورود به کمرگ، به یک اظهارنامه کمرگی برای ترخیص کردن کالا نیاز است. از آنجایی که کارمندان گمرک هیچ اطلاعی از کالای وارد شده به گمرک را ندارند، این وظیفه‌ی صاحب کالا است که کالای خود را معرفی کند.
برای این که کالایی به گمرک معرفی شود، نیاز به ارائه یک اظهارنامه گمرکی است که به عنوان یک سند رسمی، به کارمندان گمرک کمک می‌کند تا تمام مشخصات و اطلاعات لازم از کالایی که قرار است صادر یا به کشور وارد شوند را ببینند و اقدامات لازم برای ترخیص آن کالا را انجام دهند.
اظهارنامه گمرکی از مهم‌ترین مدارک ترخیص کالا از گمرک است و ترخیص کالا بدون داشتن این اظهارنامه، به جز موارد اندک و خاص که در آیین نامه کمرک وجود دارد، امکان پذیر نیست. همچنین بر اساس ماده ۵۹ قانون گمرکی کشور ترخیص کالا بدون داشتن اظهارنامه تخلف محسوب می‌شود.
اظهارنامه گمرکی توسط چه کسی تکمیل می‌شود؟
مطئولیت ثبت و ارائه اظهارنامه گمرکی بر عهده صاحب کالا است و در صورتی که نماینده صاحب کالا بخواهد این کار را انجام دهد، باید با خود وکالت همراه داشته باشد تا ترخیص کالا صورت بگیرد.
مراحل تنظیم اظهارنامه گمرکی
برای این که یک اظهارنامه گمرکی را تنظیم کنید، در ادامه به صورت مرحله به مرحله این موارد را برایتان توضیح می‌دهیم.
- مرحله اول: وارد کردن اطلاعات مربوط به صاحب کالا، مشخصات کالا و شرکت وارد کننده.
- مرحله دوم: پدیرش اظهارنامه
- مرحله سوم: ارزیابی فیزیکی کالا که توسط کارشناس مربوطه انجام می‌شود.
- مرحله چهارم: امضای متن اظهارنامه توسط کارشناس گمرکی
- مرحله پنجم: تحویل اظهارنامه به کارشناس سرویس ارزیابی
- مرحله ششم: امضای اظهارنامه توسط کارشناس سرویس ارزیابی و تحویل به رییس سرویس ارزیابی
- مرحله هفتم: ارزیابی سیستمی و امضای اظهارنامه و ارسال به صندوق و صدور پروانه توسط رییس سرویس ارزیابی
- مرحله هشتم: فراخانی اظهارنامه از طریق سیستم و و تطبیق مبلغ فیش با مبلغ محاسبه شده توسط سیستم در خانه ۴۷ اظهارنامه توسط صندوقدار
- مرحله نهم: تکمیل رسید صندوق بر اساس اطلاعات مندرج در خانه‌های اظهارنامه و کنترل و تایید آن توسط صندوقدار
- مرحله دهم: جداسازی فیش بانکی از اسناد مربوطه
- مرحله یازدهم: چاپ پروانه گمرکی و مهر و امضای آن توسط مسئول صندوق
- مرحله دوازدهم: ورود شماره پروانه چاپ شده در دفتر مربوطه و تحویل اظهارنامه به صاحب کالا
چگونگی انجام اظهارنامه گمرکی
بهتر است بدانید که تهیه اظهارنامه گمرکی تنها با ورود به سامانه EPL از طریق این آدرس https://epl.irica.gov.ir/login?0 امکان پذیر است و نیاز نیست که به صورت حضوری به گمرک مراجعه شود. همچنین می‌توانید اظهارنامه گمرکی را نیز از طریق این سایت به گمرک تحویل دهید.
در ادامه، شرکت وارد کننده کالا به کشور باید تمامی اطلاعات مربوطه و لازم را در اظهارنامه وارد کرده و سپس به گمرک بفرستد. در این صورت، در ادامه مرحله کنترل توسط ارزیاب گمرک آغاز می‌شود. برای کنترل، کالا به یکی از مسیرهای سبز، زرد یا قرمز وارد شده و پس از پایان ارزیابی، اظهارنامه توسط ارزیاب امضا می‌شود.
پس از ارزیابی و امضا توسط رییس سرویس ارزیابی، اظهارنامه به همراه فیش بانکی به صندوق تحویل داده شده و صندوقدار، مبلغ فیش را با مبلغ محاسبه شده در اظهارنامه تطبیق می‌دهد و در صورت تایید، اطلاعات لازم در اظهارنامه تکمیل می‌شود. در ادامه فیش بانکی از اظهارنامه جداشده و مراحل چاپ پروانه گمرکی شروع می‌شود.
در آخر نیز، مسئول صندوق، پروانه را مهر و امضا کرده و شماره پرونده را دفتر مربوطه ثبت می‌نماید. در ادامه پروانه به صاحب کالا تحویل داده شده و از وی رسید گرفته می‌شود تا در ادامه، سایر مراحل ترخیص از گمرک صورت بگیرد.
نکات مهم برای تکمیل اظهارنامه گمرکی
- قسمت مهمی از تعرفه‌ها و عوارض گمرکی بر اساس اظهارنامه تعیین می‌شوند.
- در ابتدا بهتر است مشخص شود که اظهارنامه به‌منظور صادرات تنظیم شده است یا واردات کالا.
- حداکثر تعداد برگه‌های یک اظهارنامه باید ۴ برگه باشد.
- در درج کدهای مرتبط دقت کنید.
- شرایط تحویل بار را بایستی در متن اظهارنامه عنوان کنید.
- نوع و نحوهٔ حمل کالا بایستی مشخص شود.
- وزن، تعداد و ارزش کالا را به‌صورت دقیق وارد کنید.
مدارک لازم برای ثبت اظهارنامه گمرکی
برای ثبت اظهارنامه گمرکی لازم است برخی از مدارک مهم ارائه شوند مانند:
- بارنامه
- ترخیصیه
- پکینگ لیست
- پروفرماو
- گواهی مبدأ
- مجوزهای قانونی
- بیمه‌نامه
- فاکتور
- کپی کارت بازرگانی
- مجوز ثبت سفارش
- کاتالوگ و بروشور
- وکالت‌نامه رسمی
- پروانه صادراتی
چه مواردی در اظهارنامه گمرکی باید نوشته شود
- مشخصات گمرک و زمان ثبت کالا
- شرکتی که کالا را وارد می‌کند
- کشور مبدأ و مقصد
- نحوه حمل کالا
- تعداد کالا
- وزن کالا
- ارزش کالا
سخن آخر
در این مطلب از بهین تجارت در مورد اظهارنامه گمرکی و نحوه ثبت و ارائه مدارک این نوع سند برای ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی از گمرک صحبت کردیم. بهتر است بدانید که برای ترخیص هر نوع کالا از گمرک، صاحب کالا باید این اظهارنامه را به گمرک تحویل داده و مشخصات لازم کالا و مدارک مهم دیگری را که در متن به آن ها اشاره شده را به گمرک تحویل دهد.
